Voor veel mensen zal dit de eerste keer zijn dat ze horen dat er een werkgroep archief is bij de UBV. Nu is een archief heel belangrijk, helemaal wanneer je je bedenkt dat de UBV al vanaf 1924 bestaat. Van al deze jaren is er wat te vinden in het archief, maar zoals een oud en stoffig archief betaamt: het is niet altijd geheel goed bijgehouden.
Maar gelukkig hebben we een werkgroep! Die de afgelopen jaren goed aan de slag is gegaan en het bijhouden van het archief heeft opgepakt. Momenteel is ongeveer alles tot aan het jaar 2000 geïnventariseerd, dit zal later dit jaar ondergebracht worden bij het Utrechts Archief. Hier zal het in optimale omstandigheden bewaard worden zodat het niet verloren gaat.
Een werkdag is eigenlijk net een tijdsreis vol verassingen. Welke doos je ook opent, je komt altijd wel iets interessants tegen! Van de eerste ledenlijst die gemaakt is bij de oprichting van de UBV tot bevestigingsbrieven van toffe sprekers om een lezing te geven. De taak van de werkgroep archief is uit de hoop papier die commissies en bestuur aanleveren een verantwoorde selectie te maken, en deze vervolgens overzichtelijk in kasten op te bergen.
Hier een kleine toelichting over wat je zowel tegen kan komen. Voor de oorlog was de UBV een relatief kleine organisatie waarbij slechts weinig (archief-)stukken werden gegenereerd. Deze stukken bestonden voornamelijk uit correspondentie tussen sprekers voor lezingen en ‘convocaties’ (aankondigingen) van deze lezingen. In de jaren ’30 werd er ook begonnen met het organiseren van werkkampen in de zomervakantie en excursies, dus de fysieke overblijfselen van deze activiteiten zijn ook in het archief beland. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zie je al snel een enorme terugval in activiteiten, waarna er halverwege 1943 niets meer gebeurt. In 1946 wordt alles weer opgepikt en vol enthousiasme begonnen aan de wederopbouw. Deze koortsachtige activiteit zie je direct weerspiegeld in het archief. Er worden veel meer dingen georganiseerd, maar er wordt ook veel meer bewaard. In de jaren ’70 is er een sterke terugval in de activiteit van de UBV. Archiefstukken uit deze toch vrij recente periode zijn relatief schaars. Halverwege de jaren ’80 is er plotseling een kentering, waarbij er een stortvloed van materiaal in het archief komt. Dit is eigenlijk tot op de dag van vandaag nog steeds zo.
Hieronder een aantal leuke anekdotes die tijdens een van de werkdagen zijn gevonden:
“(…) Na het eindexamen HBS-B in Schiedam viel mijn keuze op biologie. Voor vader en moeder brak een dure tijd aan, college en inschrijfgeld fl. 310,-. Ik ging naar Utrecht omdat ik daar een kamer kon krijgen. (…) Dit college (wiskunde) heb ik maar twee keer gevolgd. Bij het begin van het eerste college riep Dr. Bockwinkel: “Zijn er ook biologen in de zaal? Willen die hun hand opsteken!” “Willen alle biologen nu de zaal verlaten, uit ervaring weet ik dat dit toch niets wordt!” Ik heb het nog een keer geprobeerd, (…) Bockwinkel heeft gelijk gekregen, het kon mij niet boeien.” Bron: een dagboek van een student biologie over zijn studie tijdens de oorlog.
“De laatste ALv van de UBV in de oorlog werd gehouden op 13 oktober 1942. Op deze Alv werd besloten om zo veel mogelijk gelden om te zetten in waardevaste materialen, zoals een typemachine en dertig stoelen.” Bron: “De Utrechtse Biologen Vereniging door de jaren heen”; Tentoonstelling ter ere van de alumnidag van de Universiteit Utrecht, 30 maart 1996
